Ders 12: Afet Yönetimi İlkeleri

Evet, değerli arkadaşlar! Hepinize hoş geldiniz. Bu dönemde afet yönetimi temel ilkeleri dersini birlikte yapıyoruz. Öğrencilerimizle uzaktan eğitim yapıyoruz çünkü bazı öğrencilerimiz depremzede oldukları deprem bölgesinden derslere katılıyorlar. Ayrıca, depremin olmadığı bir yerden deprem bölgesine gitmek zorunda kalan öğrencilerimiz de oldu. Bu nedenle bu dersi uzaktan yapmak durumundayız. Uzaktan eğitim yapılması önemlidir çünkü öğrencilerin gerçekten katıldığını, kamera açtıklarında görebiliyoruz. Gerçek bir katılım olup olmadığını anlamak da dersi takip etmek için önemlidir. Maalesef, bazı öğrenciler dersin dışında başka işlerle uğraşarak meşgul olabiliyorlar.

Tabii ki, etrafımızda eğitim alan ve sattığımız yakınlarımızda bulunan insanların da olduğunu biliyoruz. Bu ders kapsamında verilen bilgilerin önemli olduğunu unutmamalıyız. Bu proje ödevi olarak istendiği için arkadaşlarımızın dikkatlice dinlemesi önemlidir. Eğer bir şeyi anlamazlarsa sormaları da önemlidir. Sormak için söz istemeleri gerekmektedir.

Ancak bugüne kadar hiçbir öğrencimiz söz istemedi. Bu iyi mi, kötü mü, bilemiyoruz. Söz isteyen öğrencimiz olmadığı için ben söz veriyorum. Onlar da ara ara konuşacaklar ve söz vereceğim. Bu şekilde dersimize başlıyoruz.

Evet, neler yapmıştık? Deprem riski nedir ve nasıl yönetilir? Amerika'da afet yönetiminin temel ilkeleri 7 adımda anlatılıyor. Bu konuyla ilgili önemli bir web sitesi var ve web sitesi kapsamında hazırlanmış eğitim videoları ile ders notları bulunuyor. Ben de bu tarz notları takip ediyorum.

Bir öğrencimin 2015 yılında hazırladığı bir posterden de bu konuyu anlamıştık. Bu posterler bize nerede olduğumuzu ve neyi gösteriyor. Son 12 haftadır altıncı adıma devam etmeye çalışıyoruz. Tabii ki adımlar içerisinde detaylı bilgiler bulunuyor. Bu konularda uzmanlaşmış kişilerin YouTube videolarını izlemeleri gerekiyor. Öğrencilerin, uzmanların anlattığı konuları defalarca dinlemeleri önemlidir.

Bugün ilk yardım gibi bir konuyu ele alacağız. İlk yardımı bir meslek olarak yapan uzmanların videolarını izlemeleri gerekmektedir. Bunun yanı sıra ders notlarını da yüklüyoruz. Bu ders notlarını öğrencilerin görmesini istiyoruz. Amacımız, enkaz altında kalmamak ve gerçek bir enkaz durumunda kurtulmak için bilgi sahibi olmaktır.

Burada görülen binalar büyük ölçüde hasar görmüş, ancak tamamen yıkılmamışlar. Özellikle göçmenlerin yaşadığı binalarda sorunlar olduğunu gözlemliyoruz. Sol taraftaki bina yıkılmamış, ancak yumuşak kat sorunu yaşıyor. Üst katları taşıyamıyor.

Ayrıca, ticari amaçla kullanılan binalarda da yıkımlar olduğunu gözlemliyoruz. Özellikle giriş katlarında kolonlara yapılan müdahalelerin sorun yarattığını görüyoruz. Amerika'da yaşanan bir deprem örneğinde ise araçların park amaçlı kullanılan geniş katlar nedeniyle zarar gördüğünü görüyoruz. Geçen hafta ifade ettiğimiz gibi, 6 Şubat 2023 depremi sonrasında yaklaşık 200 bin binanın hasar gördüğünü gözlemlemiştik. Türkiye'deki büyük depremlerde ise hasar gören bina sayısı 200 binlerle ifade edilmektedir.

Bu ders kapsamında deprem sonrası yaralanma durumuna da değineceğiz. Öğrencilerin, Amerikan Kızılayı gibi afet görevlilerinin videolarını izleyerek bu konuda detaylı bilgi edindiklerini varsayıyoruz. Birlikte ilk yardımla ilgili konuyu anlamaya çalışacağız.

Deprem sonrasında sıkışmış veya yaralanmış olabilirsiniz. Bu durumda telefon görüşmesi yapabilme yeteneğiniz çok önemlidir. Kimi arayacağınızı bilmek ve yardım talep etmek için 3 haneli çağrı merkezlerini aramalısınız. Bu numaraları bir yerlere not etmek veya telefonunuza kaydetmek önemlidir. İlgili telefon numaralarını ezberlemek en kolay yoldur. Bu konular önemli yardımcılardır.

Kaynak olarak en kolayı, bu tür önemli telefon numaralarının telefonda kaydedilmiş olması veya evimizin köşelerinde hatırlatıcı olarak bulunmasıdır. Deprem olduğunda, yaralandığımızda veya yardıma ihtiyacımız olduğunda nereyi arayacağız?

Görüldüğü üzere Türkiye'de acil çağrı merkezi numarası 112'dir. Bu numarayı aradığınızda ambulans veya diğer acil yardım hizmetleri yönlendirilecektir. Özellikle bir bayılma veya fenalaşma durumunda, 112'yi aramak çok önemlidir. Örneğin, kayınpederim sık sık acil çağrı merkezini arayarak ambulans desteği almıştır.

Baktığımızda ilk yardım önemlidir. İlk yardım eğitimi almak da önemlidir. Türkiye'de Kızılay gibi kuruluşlar bu konuda eğitimler vermektedir. Amerika'da ise Kızılhaç eğitimler düzenlemektedir. Bu konuda elimizin altında bir ilk yardım çantası bulunması gerekmektedir. Deprem çantası veya evde bir ilk yardım çantası olmalıdır. İlk yardımcı malzemeleri içermelidir.

Kanama durumunda yapılması gereken ilk önemli adım, kanamanın olduğu yeri temizlemek ve üzerine baskı yaparak kanamayı durdurmaktır. Bu konuda elinizde ne varsa kullanabilirsiniz, örneğin gazlı bez veya mendil. Kanamanın olduğu bölgeye baskı uygulamak önemlidir. Kanamanın durması için üzerini kapatabilirsiniz, bunun için bir örtü veya gaz bezini kullanabilirsiniz. Bu şekilde kanamanın yavaşlamasını sağlayabilirsiniz.

Ali Osman Öncel: 2 yardımcı kendisinin ve hasta yaralının güvenliğinden emin olun. Hasta yaralının omzuna dokunup. Misiniz diye sorularak bilinci kontrol edilir. Eğer bilinci yok ise çevreden yüksek sesle yardım çağrılır, 112 aranır. Hasta yaralı sert bir zemin üzerine sırt üstü yatırılır. Yanına diz sökülür. Yaralının boynunu ve göğsünü saran giysiler açılır. Ağız içi kontrol edilir. Görünen yabancı cisim var ise çıkartılır. Hava yolunu açmak için bir el hasta yaralının alnına, diğer elin 2 parmağı çene kemiğinin üzerine yerleştirilir. Hasta yaralıya baş geri çene yukarı pozisyonu verilir. Hasta yaralının solunum yapıp yapmadığı bak dinle hisset yöntemiyle 10 saniye kontrol edilir. İlk yardımcı yalnızken hasta yaralının solunumu yok ise kendisi 112'yi arar. Göğüs basısı uygulamak için göğüs kemiğinin alt ve üst ucu tespit edilerek alt yarısına bir elin topuğu yerleştirilir. Diğer el bu elin üzerine yerleştirilir. Her 2 elin parmakları birbirine kenetlenir. Ellerin parmakları göğüs kafesiyle temas ettirilmeden, dirsekler bükülmeden, göğüs kemiği üzerine vücuda dik olacak şekilde tutulur. Göğüs kemiği 5 santim aşağıya inecek şekilde 30 göğüs basısı yapılır. Bu işlemin hızı dakikada 100 bası olacak şekilde ayarlanır. Baş geri çene yukarı pozisyonu tekrar verilerek hava yolu açıklığı sağlanır. Hasta yaralının alnının üzerine konulan elin baş ve işaret parmağı kullanılarak hasta yaralının burnu kapatılır. Baş geri çene yukarı pozisyonunda hasta yaralının ağzına içine alacak şekilde ağız yerleştirilir. Hasta yaralının göğsünü yükseltmeye yarayacak kadar, her biri bir saniye süren 2 nefes verilir. Evet, anlaşıldı mı? Artışlar? Daha önce ilk yardım eğitimi alan var mı? Evet Melisa, ilk yardım eğitimi aldın mı?

Melissa Rahadatulaisy: Aynen.

Ali Osman Öncel: Efendim.

Melissa Rahadatulaisy: Ayarlarım.

Ali Osman Öncel: Hmm, o zaman kalkma sözü yapmamışımdır. Betül ordunu betülle soralım.

Batoul Haj Mousa: Hayır, hocam almadım. Ali Osman Öncel: Evet, tamam, Betül de almadı.

Ali Osman Öncel: Evet. Terada dengenin o zaman? Evet.

Ali Osman Öncel: 2 yardımcı kendisinin ve hasta yaralının güvenliğinden emin olur. Hasta yaralının omzuna dokunup iyi misiniz? Diye sorularak bilinci kontrol edilir. Eğer bilinci yok ise çevreden yüksek sesle yardım çağrılır, 112 aranır. Hasta yaralı sert bir zemin üzerine sırt üstü yatırılır. Yanına diz dökülür. Yaralının boynunu ve göğsünü saran giysiler açılır. Ağız içi kontrol edilir. Görünen yabancı cisim var ise çıkartılır. Hava yolunu açmak için bir el hasta yaralının alnında, diğer elin 2 parmağı çene kemiğinin üzerine yerleştirilir. Hasta yaralıya baş geri çene yukarı pozisyonu verilir. Hasta yaralının solunum yapıp yapmadığı bak dinle hisset yöntemiyle 10 saniye kontrol edilir. İlk yardımcı yalnızken hasta yaralının solunumu yok ise kendisi 112'yi arar. Göğüs basısı uygulamak için göğüs kemiğinin alt ve üst ucu tespit edilerek alt yarısına bir elin topuğu yerleştirilir. Diğer el bu elin üzerine yerleştirilir. Her 2 elin parmakları birbirine kenetlenir. Ellerin parmakları göğüs kafesiyle temas ettirilmeden, dirsekler bükülmeden, göğüs kemiği üzerine vücuda dik olacak şekilde tutulur. Göğüs kemiği 5 santim aşağıya inecek şekilde 30 göğüs basısı yapılır. Bu işlemin hızı dakikada 100 bası olacak şekilde ayarlanır. Baş geri çene yukarı pozisyonu tekrar verilerek hava yolu açıklığı sağlanır. Hasta yaralının alanının üzerine konulan elin baş ve işaret parmağı kullanılarak hasta yaralının burnu kapatılır.

Baş geri çene yukarı pozisyonunda hasta yaralının ağzına içine alacak şekilde ağız yerleştirilir. Hasta yaralının göğsünü yükseltmeye yarayacak kadar, her biri bir saniye süren 2 nefes verilir. Evet, oldukça açık anlatılıyor fakat uygulama yapmadan bunları öğrenmek dönüştürmek oldukça zor. Yani görüntüde zor gözükmeyen olaylar ama insan hayatını kurtaran önemli müdahaleler işte kalp masajı yapılması ya da ağızdan nefes verilmesi bunlar en önemli. Ek yardım eğitimlerinde öğretilen uygulamalı temel bilgiler tabii ki bununla ilgili çokça uygulama yapmak gerekiyor. Yani görüntüde izlemede bir sıkıntı yok ama çok teknik oldu. Iıı aslında basit gözüküyor ama çok teknik olduğu da anlaşılıyor. Evet ne diyorsun Melisa, hani görüntüde görünüşte pek bir zor gözükmüyor ama teknik detayları var gibi.

Ali Osman Öncel: Betül sen ne diyorsun? Biraz kolay gözüküyor ama bol bol uygulama yapmak lazım. Devamlı filmlerde görüyoruz. Bu tür ek müdahaleleri işte kalp mesajlarını ama uygulamadan biraz zor gibi hiç yaptın mı? Daha önce sen betülle soralım o deprem bölgesinde. Evet, radyo yok Betül evet. Evet, ilk yardım eğitimleri önemli artışlar, ilk yardım eğitimleri ücretsiz olarak Kızılay tarafından veriliyor. Kızılay'dan bu tür eğitimleri uygulamalara kalmanızı öneriyorum. Özellikle ilk yardım eğitimleri önemli. Tabii ki ilk yardım eğitimleri. Görsel olarak demo olarak. Gördün mü? Düzenlemiş olduğu eğitimlerde de. Mesela teki yardım uzmanları bu tür eğitimleri verdi muhabire bir bu tür bir uygulama. Bunun bir eğitim almadım. Bu da benim için bir eksiklik. Hepimiz için bir eksiklik ilk fırsatta uygulama olarak bu tür eğitimlere katılmaya çalışalım. Demek ki bir Kızılay ve kızılhaç. Kurumuna başvurarak bu tür bir ilk yardım eğitimini almamız gerekiyor. Tabii ki yapmamız gereken diğer bir konuda kan bağışı bulunmuş olduğumuz yerlerde kan bağışında bulunmamız gerekiyor. Çünkü neticede insanlar kan kaybederek hastaneye gittiklerinde özellikle bir kan takviyesi yapılması gerekiyor ve. Diğer bir konuda işte GPR denen İngilizcesi p olan ilk yardım eğitimlerinde afet hazırlık eğitimlerine bulunmuş olduğunuz yerlerde alabilirsiniz. Afat uzaktan da veriliyor, 100 yüze de veriyor. Ter eğitimden ücretsiz olarak Türkiye'de veriliyor. Bu tür eğitimleri lütfen almaya çalışınız.

Tabii ilk yardımla engin olarak en önemli olay komşularımız ile yapacağımız yardımlaşma çünkü. Bize en yakın olan insanlar aslında komşularımız Türkçe atasözü de var işte komşu komşunun külüne muhtaçtır denir. Gerçekten de doğrudur. Bir sıkıntımız olduğunu zaman sağımıza, solumuza üstümüzü altımıza ancak yardım isteyeceğimiz komşu dan başka kimseler yok. O nedenle de komşuluk ilişkilerini hem de komşuluk komşularla tanışıklık önemli. Niye önemli? Bu tür bir sıkıntılı durumda deprem durumunda ya da acil. Durumlarda bize yardım edecek en yakınımızdaki insan onlar onlar olduğu için. Uçuşlarımızda tanışmamız gerekiyor. Tabii ki acil bir durumda yarar. Ama ocak becerilere ve kaynaklara kimin sahip olduğunu belirlememiz lazım yani. Bir kalp masajı yapmasını bilen, acaba bulunmuş olduğumuz apartmanda kim var? Bunları bilmemiz gerekirse bulunmuş olduğumuz apartmanda hemşire var mı? Sağlık çalışanı var mı, ne bileyim doktor var mı bunları bilmemiz gerekiyor ki hızlı bir şekilde bir sıkıntı olduğu zaman hemen bulunmuş olduğumuz apartmanda ya da bulunmuş olduğumuz mahallede ne yapmamız lazım? Yakınımızdaki hep bu tür ek yarda. Işte çin müdahalede bulunacak. Bu tür sağlık görevlilerine ulaşabilirim. Tabii ki bununla ilgili olarak da bizler her zaman bulunduğumuz yerde sağlıkçı. Ya da doktor gibi bu tür yetişmiş insanlar bulamayız. O zaman ne yapmamız gerekiyor?

GPR denen ilk yardım eğitimlerine almamız gerekiyor. Acille durum uygulamaları var. Afad'ın var acil durum uygulamalar indirmemiz gerekiyor. Ama bu tür eğitimleri işte senede bir kere tekrarlamakta fayda var. Tabii ki kimlerin özel ilgiye ve yardıma ihtiyacı olabileceğini de öğrenmemiz gerekiyor. Işte bir deprem olduğunda işte çocuklu aileler hangi katta oturuyor? Yaşlı teyzeler engelliler nerede oturuyor, bunları bilmemiz gerekiyor. Bir yangın olabilir, bir deprem olabilir. Bu durumda gerçekten kendi kendine ne bileyim işte depremde kendi kendine dışarı çıkamayacak kadar yaşlı. Ya da engelli. Ya da çocuklu aileler olabilir. O zaman ne yapmamız lazım? Bu komşuluk ilişkileriyle ve komşular arası bu tanışık tıkla birbirimize yardım ederek bu zor zamanlarda ne yapabiliriz, birbirimizi kurtarabiliriz, birbirimize yardım edebiliriz. Evet baktığımızda demek ki acil durum müdahale eğitimi işte ingilizcesi burada tekrar tekrar söylüyoruz ve türkçede ve türkiye'ye türkiye'de de bu eğitimler var. Bakın afad'ın hazırlamış olduğu afet ve acil durum eğitim kiti var. Bu 115 sayfalık bir kitap bunu ne yapabilirsiniz? Alıp okuyabilirsiniz. Demek ki yapmamız gereken nedir? Genel olarak adım adımlar halinde bunları açıklamamız gerekirse bir defa şehrimizi kontrol etmemiz gerekiyor. Şehit nasıl bir şehirde yaşıyoruz? Bu şehirde ne bileyim eğitim verecek, ne bileyim kızılağaç ya da Kızılay gibi ya da AFAD gibi. Bize destek olacak kurumlar nerede? Bunları bilmemiz gerekiyor.

Mahallemiz hakkında bilgi sahibi olmamız gerekiyor. Mahallemize yardımcı olacak, sağlıklıdır, uzmandır ilk yardımcıdır. Bunlarla ilgili bilgi sahibi olmamız gerekiyor. Tabii ki bulunmuş olduğumuz bölgede acil durum müdahale ekibi var mı? Mahalle afet gönüllüleri diye bi. Hmm teşkilatı var türkiye'de işte mahalle afet yönleri. O mahallede afet gönüllüsü kimdir? Belki onları bilmemiz gerekiyor. Onların telefonları kaydetmemiz gerekiyor. Ya da mahallemizdeki muhtardan ya da oturmuş olduğumuz apartman yöneticisinden bunlarla ilgili iletişim bilgilerini almamız gerekiyor. Tabii ki hazırlık programları afet ya da ilk yardımla ilgili hazırlık programları almamışsa bak bunlara nasıl başlayacağımızı, bunlarla ilgili eğitimleri kimlerden olacağımızı sormamız gerekiyor. Tabii ki sizler çoğu mühendislik fakültesinde bu dersi alıyorsunuz ama karşımıza sağlık fakültesi var. Sağlık fakültesini acil durum, afet yönetimi lisans programı var. Belki oradaki hocaların vermiş olduğu bu tür. Ilk yardım eğitimleri olabilir, yoksa da okumuş olduğunuz fakültede bu tür ilk yardım eğitimlerini sizler organize edebilirsiniz. Uygulamalı ilk yardım eğitimlerini organize ederek bulunmuş olduğunuz fakültede bölümde buna bununla ilgili olarak bir. Hı hı katkı sağlayabilirsiniz.

Tabii ki mahalle programları ya da mahallede bu tür eğitimler varsa bölümde bu tür eğitimler varsa bunlarla ilgili yapmamız gereken nedir? Tekrar tekrar üstüne. Vurgu yapılıyor. Bu eğitim kapsamında demek ki bilgi almamız gerekiyor. Toplum acil durum, müdahale ekipleri olup olmadığını öğrenmemiz gerekiyor. Ve bunlarla ilgili bilgimiz yoksa bunlarla ilgili olarak işte bulunmuş olduğumuz apartmanda yönetici varsa yöneticiye sorabiliriz. Bulunmuş olduğumuz mahallenin bağlı olduğu muhtarlık varsa muhtarlığa su da biliriz. Yoksa belediyeye sorabiliriz yoksa valiliğe sorabiliriz ve bu şekilde bunlarla ilgili eğitimin verildiği merkezleri öğrenmemiz yararlı olacaktır. Demek ki hepimiz ne yapmamız gerekiyor? Mahallemizi bir afete. Karşı hazırlanmamız gerekiyor. Mahallemizin haritasını çıkarmamız gerekiyor. Komşular arası ilişki ve işbirliğini ne bileyim arttıracak? Bu tür ortak eğitim kuramlarını ve yapmamız gerekiyor. Çoğaltmamız gerekiyor. Bakın burada ne demiş işte RD yi işte hazır olun. Yani komşularla birlikte. Bir afete karşı hazırlanmak da ilgili bir bulaşık hazırlanmış. Bu aşağıdaki broşürde işte komşularını. Hızı ne yapalım işte işlerine göre mesleklerine göre haritaların işte nerede bir doktor var, nerede bir mühendis var bunlarla ilgili olarak? Bir bilgem vaatleri hazırlanması önemli olabilir. Bakın bu da önemli bir şey aslında. Neyi, neyi bor fest yani komşular arası bu tür sosyal etkinlikler, eğitim etkinlikleri düzenlenmesi. Oldukça yararlı olabilir. Tabii ki bunlar düzenlenmiyor. Mesela benim bulunduğum apartmanda 100 daire var maalesef. Bununla ilgili olarak deprem tatbikatı yapılması konusunda beni önerim olmuştu. Apartman yönetim toplantısında karar alınmıştı ama hiç yapıldığını görmedim. Yani kara alınıyor, yapıldığını görmedim. O zaman yapmamız gereken de takipçisi olmamız gerekiyor. Bu tür olaylara karşı takipçi. Olmamız gerekiyor. Tabii bulunmuş olduğumuz apartmanda kim ne iş yapıyor, kim bir acil durumda bize nasıl yardımcı olabilir ya da bulunmuş olduğumuz apartmana yardıma ihtiyaç duyacak yaşlılar, sakatlar ve çocuklu aileler varsa onları bilmemiz gerekiyor ki bu tür bir sıkışık durumda bir afet durumunda yardımcı olabilelim.

Evet, soru cevap kısmına geldik. Evet arkadaşlarımızdan. Soru alalım, bir katkı alalım dersimizde. Herhalde burada bitirebiliriz gibime geliyor. Buyurun Melis aydın.

Melissa Rahadatulaisy Triananda: Yani yardım etmeki çok önemli. Orada çok önemli aramak için duygu mesela affet. Duvar geldiğinde yemek bu. Evet, çok yararlı mesela. Çok yararlı için bir durumda.

Ali Osman Öncel 34:33

Evet teşekkür ediyoruz Melisa hem evet Betül ordamı Betül hanım bir katkı alalım, sorulabilir cevap olabilir, açıklama olabilir. Evet, Betül derste ise. Evet günler derse göremiyorum şu anda.

Evet. Evet kısaca bugün anlatacağım kısımlar bunlardı. Ama 12 kısım daha var. Evet Betül buradaymış ama sesini alamıyoruz herhalde. Betül den dönüşü olmuyor derse gözüküyor ama derste. Sesi gelmiyor. 12 nokta daha var mı? Ekleyeceğimiz neye bakıyorum? Evet, tekrar bakarsak bu kısma. Evet burada video var geldi mi video sayfası?

Metop sayfası.

Melissa Rahadatulaisy Triananda: Evet gördüm.

Ali Osman Öncel 35:32

Evet burada kısa bir şey vardı. Kısa giriş vardı, 10'a çıkart bakalım. Evet bundan.

Ses geliyor mu?

Melissa Rahadatulaisy Triananda 35:46

Gelmiyor hocam.

Ali Osman Öncel 35:47

Görmedi, değil mi?

Melissa Rahadatulaisy Triananda 35:48

Hı hı.

Ali Osman Öncel 35:50

Evet.

Evet şurada bir.

Medya o kısmı vardı, onu göstermek istiyordum.

Evet, şu videoyu dinleyelim. Evet, bir deprem oluyor ve deprem olduğunda biz bu durumdayız ve geliyorsunuz. Yalnız biz sallanıyoruz. Biz de bir life sallanan eşyalar var. Şimdi dolaplar var, buzdolabı var. Belli ki bu duvara sabitlenmemiş buzdolapları ve dolaplar ne yapabiliyor bizleri sakatlayan biliyor. Ve bu şekilde de bizler ne yapabiliyoruz? Gerçekten yapısal olmayan listelere bağlı olarak bir hasar almış olabiliyoruz. Net bir kere daha izleyelim istiyorsanız. Bir kere daha açıyorum. Ya aşmaya çalışıyor. Bir kere daha bakalım insan açınca sesle dinleyebilecek miyiz? Yap diyorum. Evet, bilgisayar sesini açıyorum, bakalım bu sefer sesli alabilecek miyiz? Tekrar gelmeye çalışayım, pardon? Evet ağaç diyorum. Ve orada ne yapmam lazım? Video kısmına geldik canım tekrar. Video kısmı burada. Bakalım bu sefer ses gelecek mi? O veriyi ya o geliyor mu ateşler ses? Melissa Rahadatulaisy Triananda 37:38 Gel. Ben hocam. Ali Osman Öncel 37:58 Evet görüldüğü üzere genellikle işte buzdolabı çok ağırdır. Yerinden oynaması onu sabitlemeye gerek yoktur gibi yanlış düş. Önceden olabiliyor, görüyorsunuz, buzdolabı da yıkılıyor, dolaplar da yıkılıyor ve neyin üstüne yıkılıyor insan, üstüne yıkılıyor, canlı üstüne yıkılıyor. Tabii ki normalde hasar ya da yaralanma riski ya da ölüm riski bu tür eşyaların üstümüze devrilmesine bağlı olarak da artıyor. Evet ekleyince adam olarak da bu dersle ilgili olarak bu altıncı adamın adımla ilgili olarak slaytlar burada videosu burada dinleyebilirsiniz dersle ilgili olarak. Görüldüğü üzere burada işte bir acil durum anında ne yapmamız gerektiği anlatılıyor. Yani elektrik ile ilgili ne bileyim? Şalteri nerden kapatacağımızı işte yangın çıkmaması için görüldüğü üzere. Buradan bir kalem alabiliyor muyum? 10'a çıkart bakayım, evet, görüyorsunuz burada neyi gösteriyor, elektrik vanası nasıl kapatacağız işte 10 of nasıl yapacağız bunları öğrenmemiz gerekiyor işte doğalgazlı vanası nasıl kapatacağız? Bunları tabii ki yapmadığımız zaman ne olabilir? Doğalgaz patlamaları meydana gelebilir, elektrik şalterini indirin dediğimiz zaman ne olabilir, yangınlar çıkabilir. Bunlarla ilgili olarak bilgi almamız gerekiyor tabii ki. Elektriğe ek kaçağına bağlı olarak yangın riski her zaman olabilir ama normalde tabii ki bir elektrik deprem anında. Otomatik olarak elektrikler kesiliyor ama kesilmediği durumda da yangınlar çıkabilir ve buna bağlı olarak da bizler ne yapmamız lazım? Bir sarsıntı anında bunları kapatmayı denememiz gerekiyor. Çünkü elektrik ve enerjiye bağlı olarak sorunlar her zaman olabilir tabii. Az önce gördüğümüz video dans eden buzdolabı olarak çevrilmiş türkçesi ve gerçekten de buzdolabının altında kalmamamız gerekiyor ve bu tür durumlarda bu tür ağır denilebilecek işte eşyaların önünde durmamaya dikkat etmemiz gerekiyor. Ve en önemlisi de ne yapmamız gerekiyor? Bunları sabit eklememiz gerekiyor bunları. Sabit dememiz. Gerekiyor. Iıı ve ancak bu şekilde ne yapabiliriz? Bunlara karşı risklerden korunabiliriz. Düşen ve dökülen eşyaların neden olduğu riskler görüyorsunuz. Çok farklı olabilir ve bu nedenle de işte baca devrilmesi olabilir. Duvarların devrilmesi olabilir. Bu tür devrilme riski olan malzemelerden, eşyalardan uzak durmamız gerekiyor. Evet, bu derste ilgili olarak geri kalan kısım buydu. Bunu da bu şekilde ne yaptım? Anlatmış oldum. Ve dersle ilgili videolar burada. Evet, altıncı dersinin not sayfası burada makını her türlü bilgiler var. Bunlar ingilizce gözükse de söylemiş olduğun gibi türkçe'ye çok rahatça çevrilebiliyor ve bunları çok rahat okuyabiliyorsunuz. O nedenle de bunlar önemli bir kaynak olarak isterseniz Endonezya diline çevirebilirsiniz. Arapça diline çevirebilirsiniz. Hangi dilde daha rahat anlayacaksınız? Bunları çok rahat. Çevrene okuyabilirsiniz. Buna devam ede kaynaklar ingilizce değil. Kaynaklar anında istediğiniz dile çevrilebiliyor. Bu da bizim yaşamış olduğumuz işte bu çağın bize sağlamış olduğu önemli bir fırsat olarak önümüzde duruyor. Hep bakın hepsi çok rahat bir tıklamayla ne yapıyor, dönüyorlar. Hep bu kısımları ne yapalım? Artışlar güzelce okuyalım, proje kısmında eksik kalmasın. Tabi ki her bölümü anlatmamız mümkün değil. Ama anlatılmayan kısımları nerede bulacağınız, nerede göreceğiniz, nerede dinleyeceğiniz ile ilgili olarak da size burada detay verdim. Gelecek hafta son adım üzerine konuşacağız. Step 7, üzerine gelecek hafta da step 7 ile ilgili olarak bu kısmı okuyun. Videoyu dinleyin, gerçek haftada son dersimizi yapalım ve bu dönemde 7 adım üzerinde. Yapmış olduğumuz bu ders kapsamında deprem ve afete karşı nasıl hazırlanmamız gerektiği ile ilgili olarak işte dünyada verilen en popüler ya da en güvenilir eğitim setleri ne referans alarak vermiş olduğumuz bu eğitimi gelecek hafta bitirelim ve bu şekilde de umarız. Gelecek günler daha güvenli olur, daha afetsin olurum.