Ali Osman Öncel
Evet değerli arkadaşlar hepiniz hoş geldiniz. Bugün afet yönetimi temel ilkeleri dersini arkadaşlarımızla birlikte yapıyoruz.
0:3:35.750 --> 0:3:54.420
Ali Osman Öncel
Bu derse çok zor mesafelerden katılan öğrencilerimiz var. Yani özel an katılıyor. Artık eğitimine sınırlar kalktı. Nerede olduğunuzun bir önemi kalmadı olduğunuz her yerden derslere eğitime, bilime katılma imkanınız var.
0:3:55.640 --> 0:3:58.0
Ali Osman Öncel
Ve bu da bunu gösteriyor.
0:3:59.730 --> 0:4:3.650
Ali Osman Öncel
Evet pek ekranda büyütüyorum, mekanı büyüttükten sonra.
0:4:5.830 --> 0:4:10.970
Ali Osman Öncel
Görüntü geldim, onun kontrolünü yapıyorum. Görüntü geldimi, Melisa.
0:4:15.650 --> 0:4:22.280
Ali Osman Öncel
Evet ondan teyit aldıktan sonra devam edebiliriz. Evet, ders slaytların görüntüsü geldi mi?
0:4:27.380 --> 0:4:29.180
Ali Osman Öncel
Evet, onun sesi gelmiyor.
0:4:31.220 --> 0:4:32.50
Batoul Haj Mousa
Geldi hocam.
0:4:32.720 --> 0:4:36.830
Ali Osman Öncel
Evet, iletişim biraz uzak olduğu için geç gidip gelebiliyor.
0:4:37.710 --> 0:4:44.480
Ali Osman Öncel
Buna bağlı olarak da gecikmedi. Doğal evet, afet yönetimi temel ilkelerinde bu hafta.
0:4:45.210 --> 0:5:4.40
Ali Osman Öncel
Geçen haftadan kaldığımız yerden devam edeceğiz. 10 haftadayız 3 hafta daha ders yapacağız. Genel olarak görüldüğü üzere deprem riski nedir, nasıl yönetilir? Afet yönetimi nin temel ilkeleri 7 altın kural.
0:5:5.460 --> 0:5:13.780
Ali Osman Öncel
Nasıl uygulanmalıdır ki bunlar bizi hayatta tutan bilsin? Bizi gerçekten maçımızdan, canımızdan.
0:5:14.470 --> 0:5:15.980
Ali Osman Öncel
Emin kılsın.
0:5:17.90 --> 0:5:20.910
Ali Osman Öncel
Bu kuralları birebir arkadaşlarımızla birlikte yapıyoruz.
0:5:21.540 --> 0:5:30.300
Ali Osman Öncel
Evet, amerika'daverilen.at yönetimi eğitimi takip ediyoruz. Bu açıdan da bu sene ilk defa böyle bir deneyim oldu.
0:5:30.960 --> 0:5:34.880
Ali Osman Öncel
Evet, bu posteri yıllar önce öğrencim hazırlamıştı.
0:5:35.680 --> 0:5:38.720
Ali Osman Öncel
Ve bu senede ilk defa kullanmak kısmet oldu.
0:5:39.900 --> 0:6:10.150
Ali Osman Öncel
Devam ettiğimiz zaman bakalım nerede kaldık? Demek ki altıncı adımda dayız. Amacımız altıncı adımda nedir? Depreme karşı güvendiğimizi arttırmaktır. Bununla ilgili ne yapabiliriz? Geçen hafta bir ask giriş yaptı. Geçen hafta bir derslerimiz blogger sayfasını her hafta olduğu gibi yükleniyor. Amacımız öğrencilerimiz bu derslere gelmeden önce geçen hafta da geçen haftadan yapılan kısımları tekrar etmeleri.
0:6:10.270 --> 0:6:21.650
Ali Osman Öncel
Anladıkları kısımlar varsa anladıkları kısımla ilgili her bir slaydın altına özet yazabilirler. Anlamadıkları kısımlar varsa her bir slaydın altına soru yazabilirler.
0:6:22.330 --> 0:6:52.470
Ali Osman Öncel
Benzer şekilde youtube videolarını da benzer amaçla kullanabilirler. Bu şekilde de direkt ders notu ya da ders videosu üzerinden bu tür iletişim sağlanabilir. Tabii ki bu ders kapsamında öğrencilerimiz uzaktan eğitimle yapsak anlamadıkları zaman hâli kaldırıp işaretini kullanabiliyorlar ve onlar kaldırdığında ellerini soru sormak istediklerini anlıyoruz ve.
0:6:52.580 --> 0:7:4.960
Ali Osman Öncel
O anda donup sorularını almak istiyoruz ama bugüne kadar gelini kaldıran öğrenci olmadı. Herhalde her şey yanlış oluyor ya da anlaşılan hiçbir şey olmuyor.
0:7:6.200 --> 0:7:26.280
Ali Osman Öncel
Olarak 2 farklı şekilde yorumlayabiliriz. Evet, bu hafta artçı depremler konusunda biraz duracağız. Türkiye'de şu anda her gün artçı deprem meydana geliyor, insanlar büyük depremden kurtulanlar büyük depremin devamındaki açılar ile.
0:7:27.160 --> 0:7:45.200
Ali Osman Öncel
Baş etmeye çalışıyorlar. Artışlara karşı kendilerini korumaya çalışıyorlar. Pek çok insan evini kaybetmiş durumda. Sokakta, çadırda konteynıra yaşayan insanlar artçı depremlerle gerçekten büyük bir sınavdan geçiyor.
0:7:46.100 --> 0:7:57.560
Ali Osman Öncel
Bu nedenle de büyük deprem sonrası bu açılar birkaç sene sürebiliyor. Belki yıllar sürebiliyor. O nedenle de atso deprem riski her zaman bulunmakta.
0:7:59.200 --> 0:8:7.490
Ali Osman Öncel
Evet parça depremler konusunda ne konuşan bir deli söz? Özellikle bu ders kapsamında Amerikan deprem servisinde.
0:8:8.400 --> 0:8:21.140
Ali Osman Öncel
Organ TPC diye bir sorun mu vardı? O sunumdan hareketle sunumun içeriğini biraz genişlettim. Tabii ki onun sunum videosunu öğrenci atışlarımız da paylaştım.
0:8:21.930 --> 0:8:24.340
Ali Osman Öncel
Artık youtube üzerinden.
0:8:25.170 --> 0:8:55.240
Ali Osman Öncel
Konuşma diline olursa olsun alt yazı istediğiniz dile çevirebiliyor. Mesela ingilizce bilmeyebilirsiniz ama alt yazı artık hangi dilde daha iyi anlıyorsanız kendi ana dilinizde o değil de dinleyebilirsiniz. Türkçe ise ana diliniz Türkçe de dinleyebilirsiniz. Endonezyaca ise endonezyaca daha dinleyebilirsiniz. Arapça ise Arapça da dinleyebilirsiniz. Demek ki benzer şekilde benim youtube videolarımı da tabii ki Türkçe konuşuyorum ama isteyenler alt yazıyı.
0:8:55.370 --> 0:9:3.510
Ali Osman Öncel
Ingilizce seçip ingilizce dinleyebilir, Arapça seçip Arapça dinleyebilir. Youtube'un böyle bir imkanı da olduğunu görmüş olduk.
0:9:4.850 --> 0:9:8.920
Ali Osman Öncel
Orada çok güzel ve sevindirici bir şey. Yeni fark ettim bu tür bir.
0:9:10.470 --> 0:9:11.960
Ali Osman Öncel
Kolaylığın olduğunun.
0:9:12.940 --> 0:9:27.190
Ali Osman Öncel
Hıı kolaylık sağlandığının olması durumunu yeni fark ettim. O da gerçekten sevindirici ve bakalım artçı şoklar nedir, ne yapabilir, nasıl korunabiliriz?
0:9:27.930 --> 0:9:47.770
Ali Osman Öncel
Tabii ki bununla ilgili olarak özellikle artçı şoklar. Görüldüğü üzere petals yöntemi ile ne yapılabiliyor, analiz edilebiliyor. Bu çalışma endonezya'dan bir araştırmacının çalışması istatistik bölümünden.
0:9:48.650 --> 0:10:5.310
Ali Osman Öncel
Çalışacak kısa ve basit yalın bir makale. O nedenle bunu özellikle bu ders kapsamında ben neye düşündüm? Tabii tabii ki et asim demi yıllar önce tespit edilmiş bir yöntem ve yıllardır kullanılıyor.
0:10:6.310 --> 0:10:28.450
Ali Osman Öncel
Demek ki epidemik dediğimiz aslında covered ve pandemi sürecinde çokça kullandığımız bir kelime epidemik epik demiyor. Epididim mitoloji yani salgın demek nasıl hastalıklar bulaşıcı ise mesela işte bana bulaştı.
0:10:29.60 --> 0:10:56.50
Ali Osman Öncel
Ne yapmam lazım? Karantinada kendimi tutmam lazım. Aksi takdirde benden de başkasına bulaşabilir. Benzer şekilde artçı şoklar da bu şekilde birbirlerine enerjiyi ne yapıyorlar taşıyorlar. Bu ulaştırıyorlar ve bu şekilde de depremler olmayan devam ediyor. Tabii ki bu araştırma ment tavayı adalarında herhalde endonezya'da bir ada.
0:10:56.830 --> 0:11:7.520
Ali Osman Öncel
Öğrencimiz bile bilir. Menteşe vay adalarında yapılmış bir çalışma. Tabii ki bu çalışma kapsamında ne yapılmış? Öncelikle bakın artçı depremler.
0:11:8.670 --> 0:11:18.170
Ali Osman Öncel
Ne olmuş? Burada filtre edilmiş genellikle bu filtre çalışmasında gartner hat napa av yöntemi kullanılıyor. Napa av.
0:11:19.20 --> 0:11:24.330
Ali Osman Öncel
Böyle bir kere tanışma fırsatım olmuştu. Şu anda toprağa bulsun.
0:11:26.210 --> 0:11:38.930
Ali Osman Öncel
Çok büyük bir sis Mamak ve şu fizik uzmanıydı, çok dikkatli dinlemişti. Benim çalışmamı gerçekten çok iyi dinleyen, çok iyi motivasyon veren bir insandı.
0:11:39.880 --> 0:11:53.820
Ali Osman Öncel
Evet, demek ki bu bize ne yapıyor detay veriyor. Öncelikle artçı depremleri ne yapmamız lazım? Kataloglardan ayırt etmemiz lazım değil mi? P şokları çalışmamız için. Çünkü kataloglarda her türlü deprem.
0:11:53.920 --> 0:12:7.790
Ali Osman Öncel
Ve sizi bulunuyor. Şartı şoklar ana şoklar, öncü şoklar olmak üzere bu depremler birbiri içine geçmiş durumda. Demek ki bizden artık şokları çalışacaksak önce artış çok veritabanı oluşturmamız gerekiyor.
0:12:8.960 --> 0:12:19.960
Ali Osman Öncel
Baktığımızda demek ki bu filtre yöntemi nedir? Onu biraz şey yapalım. O filtre yöntemi şu anlama geliyor. Mesela 2 buçuk ile.
0:12:20.950 --> 0:12:39.310
Ali Osman Öncel
5 büyüklüğündeki depremleri artçı depremleri ayırt etmeniz gerekiyorsa 2 buçuktan büyük ve eşit güçten küçük depremler o zaman ne yapmamız gerekiyor? Biz der, özellikle alanın görüldüğü üzere burada r yarı çaplı demek.
0:12:40.10 --> 0:12:45.240
Ali Osman Öncel
Diğer çapı işte yaklaşık 20 km seçmemiz lazım. Demek ki şurası bir alansa.
0:12:45.950 --> 0:12:50.50
Ali Osman Öncel
Ne yapmamız lazım? 20 km bir.
0:12:51.250 --> 0:12:57.700
Ali Osman Öncel
Alan seçeceğiz değil mi? Şöyle 20 km yazalım. Bakın 20 km bir alan seçtik.
0:12:58.620 --> 0:13:9.380
Ali Osman Öncel
Demek ki bu alan demek ki büyükte göre değişiyor. 2 buçuk büyüklüğü için 20 km 5 büyüklüğü için işte 23 km 5 büyüklüğü için.
0:13:10.460 --> 0:13:28.280
Ali Osman Öncel
40 km görüldüğü üzere depremin büyüklükleri büyüdükçe bu alanın yarı çapı da büyüyor. Mesela son meydana gelen depremin büyüklüğü neydi? 2 buçuk büyüklüğündeydi demek ikinci bir meydana gelen işte elbistan'da depremi. Demek ki onun için 80 km.
0:13:28.910 --> 0:13:43.130
Ali Osman Öncel
Işte arabistan'dan depreminden önce meydana gelen pazarcı depremi büyüklüğü 8. Büyüklüğü ne demek ki? Onun için 94 km ve yapmamız lazım. Daireler seçmemiz lazım. Demek ki farklı büyüklükleri.
0:13:44.300 --> 0:14:0.750
Ali Osman Öncel
Araştırması farklı şartlar seçiyoruz ve o şekilde de depremi araştırmaya çalışıyoruz. Tabii ki bu birinci nedir? Filtre su demek ki bir alansal filtre yapıyoruz, ikinci filitre de zamansal filitre.
0:14:1.430 --> 0:14:5.340
Ali Osman Öncel
Işte 2 buçuk ile 3. Büyüklüğündeki depremler için demek ki.
0:14:6.290 --> 0:14:13.880
Ali Osman Öncel
Zamansal filitre kaç oluyor? 6 gün oluyor demek ki şu anlama geliyor.
0:14:15.130 --> 0:14:20.420
Ali Osman Öncel
Demek ki bir deprem oldu değil mi? Büyük bir deprem oldu. 8 büyüklüğünde bir deprem oldu.
0:14:21.370 --> 0:14:48.340
Ali Osman Öncel
8 büyüklüğündeki deprem için ne yaptık? Bir alan seçin zaten bu alanı seçtiğimiz zaman 94 ya da 100 km seçtiğimiz zaman meselenin onda örnek verelim ve onun üzerinden çalışmaya devam edelim. Şimdi deprem burada olduğunu kabul edelim. Burada olduğunu kabul edelim işte burası işte nedir? Elbistan pazarcık depremi demek ki ne yapmamız gerekiyor? Yaklaşık olarak 100 kilometrelik.
0:14:49.250 --> 0:14:56.650
Ali Osman Öncel
Bir çap seçmemiz gerekiyor ya da bir Windows seçmemiz gerekiyor. Görüyorsunuz tan tarafa 100 km olacak.
0:14:57.310 --> 0:14:59.310
Ali Osman Öncel
Bir Windows gerekiyor.
0:15:0.60 --> 0:15:13.70
Ali Osman Öncel
Ve bu video oluşturduk değil mi? Bu Windows oluşturduk. Demek ki en büyük depreme göre bir ne yaptık dairesi içtik. Şimdi bu depremden sonra demek ki bu depremden sonra.
0:15:14.560 --> 0:15:20.570
Ali Osman Öncel
Ne olması lazım? Diğer bir sürü artçı şoklar. Bu alanda meydana gelen bir sürü deprem var.
0:15:21.300 --> 0:15:25.790
Ali Osman Öncel
Bunlardan hangisi artışı, hangisi değil, onunla yapmamız lazım, ayırt etmemiz lazım.
0:15:26.460 --> 0:15:32.860
Ali Osman Öncel
Görüldüğü üzere demek ki ne yapmamız lazım? Ilk olarak şunu yapmamız gerekiyor.
0:15:33.540 --> 0:15:39.370
Ali Osman Öncel
Bu alanda özellikle bu depremden işte meydana geldikten sonra.
0:15:40.40 --> 0:16:10.280
Ali Osman Öncel
Ne bileyim tabii ki bunların genel olarak yani bu depremden sonra ne yapmamız lazım? Bu alanda meydana gelmesi gerekiyor. Demek ki şimdi 8 büyüklüğündeki depremin artılarını ne yapmamız lazım? Ayırt etmemiz lazım. Demek ki birinci kriter demek ki 8 büyüklüğündeki deprem artçıları ayırt etmemize birinci kriter demek ki ne yaptık? Şu 94 dedik ama hiç kilometrelik bir penceresi içtik. Birinci kriter bu ikinci kriterde 985 gün.
0:16:10.560 --> 0:16:13.970
Ali Osman Öncel
Demek ki bu depremden sonra meb?
0:16:14.70 --> 0:16:44.300
Ali Osman Öncel
Sana gelen depremin öncelikle bu alan içerisinde olması gerekiyor. Beygir ikincisi de bu deprem olduktan sonra 985 güne kadar bu alan içerisinde meydana gelmesi gerekiyor ki demek ki buradaki window için kullanmış olduğumuz 2 kriter nedir? Bir uzakta kriteri renk e Ekinci kriterde zaman kriteri ne yapıyoruz, kullanıyoruz ve bu şekilde de bu alan içerisinde.
0:16:44.610 --> 0:16:55.640
Ali Osman Öncel
Bu büyüklükteki depremin artçıları seçiyoruz. Tabii ki 6 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Onun açılışını da ne yapıyoruz işte benzer bir şekilde.
0:16:56.570 --> 0:17:0.50
Ali Osman Öncel
Uzaklık ve zaman sen?
0:17:0.150 --> 0:17:18.130
Ali Osman Öncel
Seçeneğini seçerek ne yapıyoruz işte bu alanda ve bu zaman içerisinde olan depremler. Bu büyüklükteki depremin artçıları dır diyerek tanımlıyoruz ve bu şekilde de pencereme yöntemiyle artçı şokları seçiyoruz. Evet, benim de olacağım.
0:17:19.110 --> 0:17:22.380
Ali Osman Öncel
Kullandığım bir yöntem.
0:17:23.200 --> 0:17:30.500
Ali Osman Öncel
Pencere yöntemi, özellikle 99 yılında yaptığım bir makale vardı. O makale bu yönteme dayanıyor.
0:17:31.430 --> 0:18:0.980
Ali Osman Öncel
Bu şekilde ne yapabiliriz? Artçıları seçebiliyoruz. Şimdi baktığımız zaman demek ki bu makale ne yapıyor? Bu artçıları seçtikten sonra tamam artçı verileri seçtiklerimiz de bir artçı katalog artçı veri kataloğu oluştu. O zaman bir artçı veri kataloğu nasıl analiz etmemiz gerekiyor? Bakın burada da esas yöntemi esas yöntemi dediğimiz işte artiş şokların.
0:18:1.120 --> 0:18:28.930
Ali Osman Öncel
Oluşum olasılığını tahmin edilmesi demek. Bakın burada formülasyon olarak belirliyor. Bu formülasyonu kullanılarak ne yapılıyor? Artık şokların oluşum olasılığını tahmin edilebiliyor. Hava durumu gibi artış yoklar, oluşum olasılığı tahmin edilebiliyor. Evet, nazla tanıştığımız zaman aslında bu artrit şoklar üzerinde konuşmuştuk. Kendisi de demişti ki.
0:18:29.600 --> 0:18:32.960
Ali Osman Öncel
Arkadaşlar demişti. Bakın sismoloji.
0:18:33.730 --> 0:18:50.720
Ali Osman Öncel
Ana depremleri önceden belirleyemiyor. Şu an için tabii ki araştırıyoruz. Büyük bağımsız ana depremdir. Ne zaman olacağını araştırmaya çalışıyoruz ama artçı depremlerin ne zaman olacağını, nerede olacağını.
0:18:51.490 --> 0:19:8.410
Ali Osman Öncel
Büyük olasılıklarla verebiliyoruz. Aslında şu anda demişti. Sismoloji nin en kuvvetli yeri, artçı şok ların olasılık tahminlerinin öne çıkartılması demişti. Evet ilginçtir seni çok eski seneden 90.
0:19:9.130 --> 0:19:21.960
Ali Osman Öncel
Herhalde 6 senesi olabilir bayağı bir eski zamanında evet birden aklıma geldi. Evet. Görüldüğü üzere aslında şu anda artık yoklar. Hava durumu tahmini gibi verilebiliyor.
0:19:22.950 --> 0:19:35.20
Ali Osman Öncel
Fakat ülkemizde bu şekilde verilme sistemine geçilmiş değil. Şimdi baktığımız zaman bu makale ne yapıyor artık çokta da ayırdı dimi artı şoklar ne yapılıyor burada?
0:19:36.650 --> 0:19:49.30
Ali Osman Öncel
Gözüktüğü gibi bakın açmış oklar genellikle bu grafik neyi gösteriyor? Zamanı gösteriyor. Tek seven düşey eksen de büyüklüğü gösteriyor. Bunların hepsi artçı şoklar.
0:19:49.870 --> 0:20:2.640
Ali Osman Öncel
Şimdi tabii ki artçı şoklar mı değil mi onu bilemiyorum. Şimdi bakmamız lazım. Şimdi aşçı shoplarda ne var zaman bir büyük deprem olması lazım. Bakıyoruz buradaki.
0:20:3.380 --> 0:20:7.720
Ali Osman Öncel
Büyük depremlerde burada bir sürü büyük deprem var mesela bu da bir büyük depremdi mi?
0:20:8.720 --> 0:20:17.150
Ali Osman Öncel
Hemen ne olmuş? Zaman içerisinde bu tür bir ufak ekspres yer var ama buradaki en büyük depreme bakalım. Bakın en büyük deprem burada.
0:20:18.270 --> 0:20:38.30
Ali Osman Öncel
Ve burada da hemen bu büyük depremden sonra böyle bir expansion ve dağılım zaman içerisinde ne yapıyor gidiyor. Demek ki genellikle zaman içerisinde bu azaltalım ilişkisini çok iyi belirlenmiş bir ilişki ve bu ilişki o mori.
0:20:39.310 --> 0:20:48.890
Ali Osman Öncel
Borik yasasıyla veriliyor. Mori bono keşfetmiş. Depremlerin zaman içerisindeki değişimi o moralli olarak.
0:20:49.790 --> 0:20:55.140
Ali Osman Öncel
Atışlarımız aratabilir, umurlu olarak bilmiyorum. Demek ki bu.
0:20:55.970 --> 0:21:10.720
Ali Osman Öncel
Mor yasasının biraz daha ilerletmiş hâli esas yöntemi oluyor. Şimdi esas yöntemindeki parametre ne demiştik landa demişti. Bakın landa landa burada demek ki landa parametresine dönüştürdüğümüz zaman.
0:21:11.320 --> 0:21:15.450
Ali Osman Öncel
Bakın logaritmik bir ortama giriyoruz bir önceki.
0:21:15.790 --> 0:21:37.590
Ali Osman Öncel
Tam neydi? Zaman büyüklük ortamından neye geçtik? Zaman büyüklük ortamından zaman frekans ortamına geçti. Bakın zaman içerisinde oluşum ortamına geçtik. Görüldüğü üzere loq land aty yani ilişkin lock liner yani yatay eksen.
0:21:39.220 --> 0:21:40.410
Ali Osman Öncel
Doğrusal olduğu.
0:21:41.50 --> 0:21:47.70
Ali Osman Öncel
Zamanla artıyor düşey sen ne oldu? Logaritmik eksene dönüştü. Birazcık eksen neydi?
0:21:47.750 --> 0:21:51.230
Ali Osman Öncel
Düşerek sen de normal.
0:21:51.560 --> 0:22:21.680
Ali Osman Öncel
Doğru sağ beki eksende yatay eksende öyleydi ama bu şekilde ne yaptık? Logaritmik eksene dönüştürdük, düşey ekseni ve bu şekilde de aslında bakın az önce göstermiş olduğum büyük deprem sonrası elifi özellikle yazalım. Daha bir belirgin oldu. Bakın daha bir belirgin ekspo Cansel yani zamanla expansion olarak azalan bir ilişkiye dönmüş oldu.
0:22:22.80 --> 0:22:27.450
Ali Osman Öncel
Demek ki bu ilişkiye dönüştürülmesinde, yani buradaki.
0:22:27.550 --> 0:22:29.120
Ali Osman Öncel
Grafik bize neyi veriyor?
0:22:30.10 --> 0:22:33.410
Ali Osman Öncel
Bakın conditional veriyor, yani koşulu veriyor.
0:22:35.250 --> 0:22:40.880
Ali Osman Öncel
Ve esas yöntemine göre oluşum olasılığını bize veriyor.
0:22:41.690 --> 0:23:14.730
Ali Osman Öncel
Şimdi baktığımızda demek ki ectasy yöntemi nedir, ne değildir bu ilgili olarak detaylar zaten makalede var arkadaşlarımız bu detaylara bakabilir. Bakın burada depremdir olasılıkları ne yapılıyor belirliyor, fazla amacımız tabii ki burada detaya girmek değil ama bir artçı şok nedir? Çünkü bir vatandaşın anlaması gereken artı şu kavramı nedir? Ana çoktan farklı olarak amacımız bunu öne çıkarmak olduğu için bu dersi fazla.
0:23:14.930 --> 0:23:43.880
Ali Osman Öncel
Detaya da girmek istemedim ama ister istemez biraz detaya girmiş olurdu. Şimdi tekrar başa gelirsek demek ki hattı şoklar neye benziyor? Artık şokları, oluşumu, salgın hastalıkların oluşumuna benziyor işte. Görüldüğü üzere bir deprem meydana geliyor. Anıl depremden sonra bir başka deprem meydana geliyor. Bu şekilde çoğalıyor. Tabii bu depremin büyüklüğü çok daha büyükse.
0:23:45.180 --> 0:23:50.520
Ali Osman Öncel
Bu depremden sonra birden fazla deprem meydana geliyor. Farklı büyüklükte.
0:23:51.180 --> 0:23:56.660
Ali Osman Öncel
Farklı zamanda görüldüğü üzere birden fazla depremler meydana geliyor.
0:23:57.420 --> 0:23:58.940
Ali Osman Öncel
Ve.
0:23:59.460 --> 0:24:25.410
Ali Osman Öncel
Bu depremler aslında ne yapıyor tetiklenmiş oluyor yani ana deprem artçı depremlerin tetiklemiş oluyor ve depremin büyük da artış çağı bu tetiklenen küçük deprem sayısı da artıyor. Demek ki ne kadar büyük deprem o kadar çok artçı şop meydana gelmesi ile direkt ilişkili olduğunu söyleyebiliriz.
0:24:26.680 --> 0:24:45.350
Ali Osman Öncel
Şimdi baktığımız zaman bir sonraki slayta demek ki salgın hastalıklara benzetmiştim, öyle değil mi? Salgın hastalıklara benzer etmiştik. Bakın büyük bir ana deprem meydana geldi işte. Biz buna ne diyelim işte 6 Şubat Maraş depremi diyelim 7 nokta 9 büyüklüğünde deprem.
0:24:46.220 --> 0:24:51.580
Ali Osman Öncel
Işte amerika'da US nokta dokuza bunu dönüştürdü.
0:24:52.420 --> 0:25:5.980
Ali Osman Öncel
Dedi noktası sekizden de başında şimdi demek ki ne oldu bu depremden sonra ne oldu? Artçılar geldi. Büyük artçı depremler meydana geldi. Bakın birinci fazda daha sonra bu artçılar ne yapıyor?
0:25:7.180 --> 0:25:27.800
Ali Osman Öncel
Başka artçıları gelmesini tetikliyor. Bakın birbiri içerisinde tetikleme var. Demek ki bakın burada ana deprem ne yaptığı bunu tetiklediği bu da ne yaptı? Artçı tetikte bu şekilde birbirini ne yapıyor tetikleyen tetikliyor. Artçı depremler sanki bir.
0:25:29.760 --> 0:25:38.750
Ali Osman Öncel
Pandemi de virüsün bulaşması gibi birbirine enerjiyi ne yapıyor? Taşıyarak depremlerin çoğalmasına.
0:25:39.430 --> 0:25:44.100
Ali Osman Öncel
Neden oluyorlar depremler bu şekilde. Demek ki birbirine enerji transfer ederek.
0:25:47.60 --> 0:25:51.230
Ali Osman Öncel
Ne yapıyor? Depremlerin çoğalması bir domino taşının.
0:25:51.330 --> 0:26:6.980
Ali Osman Öncel
Devrilmesi gibi birbirine enerji transferine enerji zaman içerisinde ve uzattık içerisinde artarak devam ediyor. Şimdi tabii ki artışı şokta bellik de artçı şoktan önce meydana geliyorsa mesela.
0:26:8.890 --> 0:26:12.430
Ali Osman Öncel
Daha küçük bir deprem meydana geldiğinde?
0:26:13.460 --> 0:26:17.390
Ali Osman Öncel
O depremden sonra meydana gelen deprem daha büyükse.
0:26:18.490 --> 0:26:21.860
Ali Osman Öncel
Daha büyük depremden önce gelen depreme biz ne diyoruz?
0:26:22.610 --> 0:26:23.770
Ali Osman Öncel
Öncü şok diyoruz.
0:26:25.600 --> 0:26:31.240
Ali Osman Öncel
Ama daha küçükse bakın bu bu depremden sonra diğerleri daha küçük olduğu için buna ne diyoruz?
0:26:31.900 --> 0:26:35.60
Ali Osman Öncel
Ana şok diyoruz demek ki.
0:26:35.800 --> 0:26:51.990
Ali Osman Öncel
Öncü şok ama şok ve artçı şokla ne oluyor devam ediyor. Demek ki önce çok nedir? Kendisinden sonra gelen deprem daha büyükse demek ki o büyük deprem emin öncesinde geldiği için onu öldü şok deniyor.
0:26:53.870 --> 0:27:25.240
Ali Osman Öncel
Ve daha sonraki depremi ana çok ana şoktan sonra da daha küçük depremler ben zincirleme reaksiyon olarak birbirine bulaşır gibi bir virüsün yayını mı gibi devam ediyorsa onlara da görüldüğü üzere artçı şok diyoruz ve bunlar birbirine yapıyor. Artık şok artçı şoku meydana getiriyor. Artık şok enerjisi artı şoklara transfer ediyor. Genel olarak demek ki salgın hastalıkların yayılımı 10'a çıkart benzetiliyor ve esas modeli zaten bu.
0:27:25.360 --> 0:27:28.690
Ali Osman Öncel
Konsept üzerinde artış oklarını ne yapıyor, analiz ediyor ediyor.
0:27:29.410 --> 0:27:36.720
Ali Osman Öncel
Demek ki bir depremin kendisinden daha büyük bir artçı sarsıntıyı tetikleme ihtimali çok düşüktür.
0:27:37.490 --> 0:27:39.750
Ali Osman Öncel
Yani şimdi bu artçı deprem?
0:27:40.430 --> 0:27:43.680
Ali Osman Öncel
Öyle değil. Mesela bunun büyüklüğü ne diyelim? 4 nokta 3.
0:27:45.70 --> 0:27:51.570
Ali Osman Öncel
Demek ki 4 nokta 3 olduğunu kabul edelim. Yani 4 nokta üçten daha büyük depremleri tetikleme olasılığı.
0:27:52.430 --> 0:28:16.260
Ali Osman Öncel
Oldukça düşük %5 demek ki artçılar ne diyor işte zamanla azalıyor değil mi? Artçıların sayısı ve büyüklüğü zamanla azalıyor. Çünkü artçı neşe, büyük artçı, daha küçük artçı, daha küçük, artçı, daha küçük karşı bu şekilde zamanla büyüklükleri ve sayıları azalarak ne yapıyor ve devam ediyor? Bakın burada da demek ki bir artçı deprem kendisinden büyük.
0:28:16.940 --> 0:28:40.550
Ali Osman Öncel
Bir artçı tetikleyebilir ama çok zayıf bir ihtimal %5 gibi zayıf bir ihtimal olduğunu burada ne yapmışlar? Benim insanları paylaşmış durumda. Demek ki burada tekrar üzerine durmamız gereken diğer bir konu da zaten durmuştuk. Demek ki bir ön sarsıntı demiştik.
0:28:41.410 --> 0:28:46.460
Ali Osman Öncel
Artçı sarsıntısı kendinden daha büyük olan bir ana yoktur.
0:28:47.100 --> 0:28:51.540
Ali Osman Öncel
Demek ki ana şok nedir? Arapça artçı sarsıntısı kendisinden daha.
0:28:53.180 --> 0:28:54.410
Ali Osman Öncel
Büyük olan bir.
0:28:55.30 --> 0:28:56.680
Ali Osman Öncel
Onda çoktur.
0:28:57.600 --> 0:29:12.970
Ali Osman Öncel
Demek ki ön sarsıntı dan sonra daha büyük deprem meydana geliyorsa daha büyük depremin ört sarsıntısı ya da ön depremi ya da öncü depremler ne yapıyoruz olarak isimlendirilmiş oluyoruz.
0:29:14.320 --> 0:29:20.890
Ali Osman Öncel
Evet baktığımızda bir sonraki slayta özellikle bu ders kapsamında.
0:29:21.560 --> 0:29:26.980
Ali Osman Öncel
Eee reçber presti depremi örnek veriliyor richest depremi.
0:29:27.650 --> 0:29:38.220
Ali Osman Öncel
Öncesinde 6 nokta 4 büyüklüğünde bir deprem meydana geliyor. Hiç glass depremi bakın sol tarafta animasyonu var. 6 nokta 4 büyüklüğünde bir deprem meydana geliyor.
0:29:39.10 --> 0:30:8.140
Ali Osman Öncel
Ve bu depremden sonra ne oluyor, artçılar ne yapıyor işte daha büyük artçı, daha küçük artçıları böyle tetikleyen, tetikleyen, zaman içerisinde bir exponential azalma meydana geliyor. 34 saat sonra daha büyük bir deprem meydana geliyor. 7 nokta bir büyük bir deprem meydana geliyor. Ondan sonra ne meydana geliyor ve şehri nokta bir büyüklüğündeki depremin artçıları benzer şekilde büyüten aşağı doğru ne yapıyor? Birbirini tetikleyen tetikliyor, bu şekilde gidiyor.
0:30:8.780 --> 0:30:10.820
Ali Osman Öncel
Demek ki burada 2 deprem.
0:30:11.750 --> 0:30:13.670
Ali Osman Öncel
Aynı anda meydana geliyor.
0:30:14.270 --> 0:30:19.990
Ali Osman Öncel
Belki deprem mi artçıları da birbirinden bağımsız olarak oluşmaya devam ediyor.
0:30:21.240 --> 0:30:50.670
Ali Osman Öncel
Burada gözlediğimiz özellikle bu grafikte gözlediğimiz nedir? Demek ki zaman içerisinde artçıların sayıları ne yapıyor? Zaman geçtikçe bakın azalıyor. Bunu düşey eksen nedir? Düşey eksen büyüklüktür hem büyüktür azalıyor hem de sayılar azalıyor ama her zaman daha büyük bir artı çok meydana gelebilir. Bakın daha büyük artçılar ne yapıyor meydana geliyor ama sayı olarak zaman içerisinde azaltıyorlar.
0:30:50.810 --> 0:31:23.770
Ali Osman Öncel
Ama bu şu anlama gelmiyor. Yani sayı olarak azalıyor, büyüklük olarak da azalıyor anlamına gelmiyor. Her zaman daha büyük araçlar da meydana geliyor. Nitekim işte Maraş civarında sürekli daha büyük artılarından geldiğini ne yapabiliyoruz? Göre biliyoruz ve bu nedenle de özellikle vurgulamak istediğimiz bir konu. Bu ders kapsamlı dizinin sonlarında bile büyük artçılar meydana gelebilir. Bakın burada büyük artçılar olduğu gibi o nedenle de işte bu saatten sonra daha büyük bir artışı.
0:31:24.230 --> 0:31:27.740
Ali Osman Öncel
Beklenmez demek doğru değil.
0:31:28.620 --> 0:31:46.130
Ali Osman Öncel
Genellikle diğer ikinci bir nokta da artçı şokların çoğu bakın artçı şokların çoğu ikinci adında burada açıklandığı gibi anla şok bölgesine yakın işte buradaki ana şok bölgesindedir. Şurası genelde buna yakın olarak.
0:31:47.670 --> 0:31:58.260
Ali Osman Öncel
Meydana gelmektedir. Artı şoklar genellikle ana şok bölgesine yakın olarak meydana gelmektedir. Zaman içerisinde sayıları azalabilir ama.
0:31:59.240 --> 0:32:14.890
Ali Osman Öncel
Büyük artçılar her zaman olabilir. Demek ki artışlarla ilgili olarak söylememiz gereken olay bu. Bir sonraki seyahatte bu animasyonu tekrar bir daha izleyeceğiz. Ama ondan önce özel.
0:32:15.10 --> 0:32:41.220
Ali Osman Öncel
Bu 2 deprem arasındaki fark en ilginç geldi demiştik. 6 nokta 4 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmişti. Bakın altınokta 4 büyüklüğündeki depremi sonrasında o deprem sonrası artçı depremlerin oluşum sayısı özellikle şu kısa zamanda bakın şu kadar kısa bir zamanda oluşum sayısı sının neden olmuş olduğu.
0:32:41.920 --> 0:32:52.950
Ali Osman Öncel
Iı doğrusallık heyeti nokta bir depreminden sonraki meydana gelen artçıları oluşum sayısından.
0:32:53.50 --> 0:33:23.720
Ali Osman Öncel
Kaynaklı olarak ortaya çıkan zaman içerisinde değişimden daha büyük bir etkiye sahip. Bunun da anlamı şu, demek aslında 2 depremin artçıları meydana geliyor, ikinci deprem daha büyük. Ama bu depremin artçıları daha seyrek meydana geliyor. Birinci deprem daha küçük olmasına karşın bu depremin artçıları daha sık meydana geliyor. Demek ki sıklık ve seyreklik durumu o depremde gözlenmiş.
0:33:23.830 --> 0:33:40.690
Ali Osman Öncel
Durumda önemli bir gözlem çünkü daha sık gelmesi demek ki daha kısa zamanda gelinlerin daha hızlı boşalmasını gösteriyor. Birinci deprem daha küçük, 6 nokta 4 büyüklüğünde daha seyrek gelmesine demek.
0:33:43.230 --> 0:33:59.330
Ali Osman Öncel
Ana depremden sonra enerji daha yavaş boşaldığını ne yapıyor bize göstermiş oluyor. Şimdi baktığımız zaman demek ki artı şoklar önemli. Çünkü artık şoklar ile birlikte bizler bir sonraki ana depremi.
0:33:59.990 --> 0:34:8.840
Ali Osman Öncel
Ya da yıkıcı depremleri nerede meydana gelebileceğini ne yapabiliyoruz görebiliyoruz. Özellikle bu gelime modellemesi bu amaçla kullanılıyor.
0:34:9.570 --> 0:34:20.950
Ali Osman Öncel
Artçı şoklar genellikle gerilmenin yükseldiği alanlar da olmak durumunda. Ki bu modeller gerçekten doğruluğunun testi yapılabilsin. Bakın artık çoklar burada.
0:34:22.20 --> 0:34:53.350
Ali Osman Öncel
E meydana geliyor. Ilginç olan şey burada kal noktayı var. Bakın gallop kafayı şey gibi duvar gibi gallop fayının bu tarafına hiçbir acı geçmiyor. O makalede bu tartışılıyor. Bakın burada kahlo'nun bu tarafında aslında bir yükleme var. Ama bu yüklenen bu kısımda hiç bir artçı meydana gelmiyor. Ilginç bir şey galloway sahip bir duvar gibi ne yapmış oluyor? Artçı depremleri meydana gelmesine engel olmuş bir.
0:34:53.540 --> 0:35:0.930
Ali Osman Öncel
Durumda gözüküyor. Demek ki artçı depremler akışı bakın bu tarafa doğru ne yapmış artçı depremler bu tarafa doğru.
0:35:3.400 --> 0:35:15.580
Ali Osman Öncel
Meydana gelerek yayılarak devam ediyor. Evet, galata'nın bu tarafın da artık çoktan olmaması. Özellikle bu makalede dikkat çeken önemli konuların.
0:35:16.320 --> 0:35:24.100
Ali Osman Öncel
Başında aklınızda zaman burada evet, işte galois payı önemli ölçüde ne olmuş?
0:35:25.20 --> 0:35:29.970
Ali Osman Öncel
Yüklenmiş yüklenmiş ama yüklenmenin karşılığında bir artış yok meydana gelmemiş.
0:35:30.650 --> 0:35:36.960
Ali Osman Öncel
Bir genç olan şey, evet burada ilginç bir not olarak düşülmüş ilginç.
0:35:37.600 --> 0:36:10.750
Ali Osman Öncel
Yani her yüklenen yerde artışlar meydana gelmiyor ama artçıların meydana geldiği yerde büyüklenme olması durumu kesin olarak gözleniyor. Şimdi baktığımız zaman demek ki liç kres depremi kapsamında özellikle bu makale eden çevirmiş olduğum kısımlar burada öğrencilerimiz detaylarına ulaşabilir. Makalenin ekip burada görüldüğü üzere 110 binden fazla deprem meydana gelmiş ilk 100 gün.
0:36:10.880 --> 0:36:17.110
Ali Osman Öncel
110 gün boyunca 110 binden fazla deprem meydana gelmiş ve bu deprem.
0:36:17.810 --> 0:36:30.600
Ali Osman Öncel
Işte shanghai, %50 kilometreden daha uzaktaki bir bölümünde meydana gelen bir deprem kaliforniya'da küçük bir kasabada meydana geldiği için fazla bir hasar yok.
0:36:31.770 --> 0:37:3.940
Ali Osman Öncel
6 nokta 4 büyüklüğünde önce bir deprem meydana geliyor ve 34 saat sonra 7 nokta biri bir günde bir deprem meydana geliyor. Aslında bu deprem son meydana gelen Maraş depremini de benzetir ama büyüklükler aynı değil. Buradaki büyüklükler biliyorsunuz önce daha büyük bir deprem meydana geldi. Yani daha büyük belli nokta 8 büyüklüğünde bir deprem geldi. Daha sonra 7 nokta 5 büyüklüğündeki bir deprem meydana geldi. Burada tam tersi bir durum var. Altın nokta 4 büyüdüğüne yani daha küçük bir deprem.
0:37:4.90 --> 0:37:16.570
Ali Osman Öncel
Daha sonra daha büyük bir deprem, farklı yerlerde birbirine dik olan farklı yerlerde meydana geldi ve bu bölgede farklı doğrultularda bir kırılmaya neden oldu.
0:37:18.330 --> 0:37:25.80
Ali Osman Öncel
Evet, bununla ilgili detaylar arkadaşlarımız burada okuyabilir. Animasyona bakalım. Bu deprem sonrası artıklar nasıl yayılıyor?
0:37:26.130 --> 0:37:27.300
Ali Osman Öncel
Evet bakıyoruz.
0:37:30.610 --> 0:37:33.500
Ali Osman Öncel
Çalışıyor mu diye bakıyorum. Evet animasyon.
0:37:34.870 --> 0:37:36.30
Ali Osman Öncel
Tamam mı gerekiyor?
0:37:39.250 --> 0:37:45.50
Ali Osman Öncel
Evet birden depremler oldu bakıyor birden depremler ne oldu? Meydana geldi.
0:37:45.840 --> 0:37:46.790
Ali Osman Öncel
Görüyorsunuz.
0:37:48.640 --> 0:38:1.420
Ali Osman Öncel
Neden depremler meydana geldi? Evet Maraş depremini andırıyor. Gerçekten burada da bir üstü bileşen var. Bakın 3 yönde depremler meydana gelmiş durumda.
0:38:2.190 --> 0:38:7.10
Ali Osman Öncel
Olarak devam ediyor ve biraz daha geri gidelim. Tekrar görelim bakalım nasıl meydana geliyor?
0:38:8.10 --> 0:38:11.350
Ali Osman Öncel
Evet, biraz beklememiz gerekiyor. Bakın günler geçiyor.
0:38:12.90 --> 0:38:20.310
Ali Osman Öncel
Zatenn 4 Temmuz birden 6 nokta 4 birde deprem ve 34 saat sonra 7 nokta bir büyümeyi depremi devam ediyor.
0:38:22.250 --> 0:38:26.790
Ali Osman Öncel
Evet zon, gün de 110.000 deprem meydana gelmiş.
0:38:27.510 --> 0:38:30.630
Ali Osman Öncel
Bu deprem meydana geldi, yerdi.
0:38:31.790 --> 0:38:43.250
Ali Osman Öncel
Evet görüldüğü üzere bu da ilginç bir deprem. Gerçekten son maaş depremlerinin andıran bir deprem birbirine dik 2 fay.
0:38:43.850 --> 0:38:46.160
Ali Osman Öncel
Ya da görüldüğü üzere bakın.
0:38:47.230 --> 0:38:50.230
Ali Osman Öncel
Farklı yönlerde bakın, burada bir faiz oranı var.
0:38:50.910 --> 0:38:55.620
Ali Osman Öncel
Burada bir faiz oranı var. Burada sanki bir düştü. Bileşen sistemi oldu.
0:38:56.320 --> 0:39:12.570
Ali Osman Öncel
Biz de önemi var. Evet. Bir sonraki slayta geçtiğimiz zaman şimdi vereceğiz. Ne yapıyor burada üreteceğiz. Bazı depremleri hava durumu gibi bazı bir depremlerden sonra hava durumu gibi tahminler veriyor bakın burada.
0:39:13.250 --> 0:39:34.760
Ali Osman Öncel
Özellikle üreticilerin sayfasına girdiğiniz zaman işte beşten büyük depremler işte bakın 5 nokta 8 büyüklüğündeki deprem ile ilgili detay sayfasına girdiğiniz zaman burada after show forces diyor. Bu açıklama varsa demek ki bu depremle ilgili apr şok olasılık tahminleri belli ödemektir.
0:39:35.620 --> 0:40:4.800
Ali Osman Öncel
Iıı görüldüğü üzere hafta stok olası tahminleri işte görüyorsunuz burada ne bileyim şimdi daha büyük bir artış. Şokun işte bir gün içerisinde 2 gün içerisinde bir hafta içerisinde olma olasılığı buradan veriliyor. Tabii ki büyük depremden sonra bunları takip etmek önemli. Olasılık yüksekse çıkmamak gerekiyor. Biraz daha detaya girdiğimiz zaman evet biraz karışmış gibi buralar.
0:40:6.460 --> 0:40:9.500
Ali Osman Öncel
Evet, bu sayfada başka bir bilgi de var.
0:40:10.160 --> 0:40:40.330
Ali Osman Öncel
Evet görüldüğü zaman biraz daha büyüttüm. Orayı nasıl bir detay veriliyor? Baktığımız zaman işte gelecek bir ay içerisinde olasılıklar vermiş, işte üçten büyük depremlerin artçı, depremlerin meydana gelme olasılığı yüzde doksandokuz işte beşten büyük artçı depremlerin meydana gelme olasılığı %14 belirtildiği üzere altıdan büyük artçıların meydana gelme olası %2 görüldüğü üzere bu şekilde.
0:40:40.410 --> 0:40:43.70
Ali Osman Öncel
Olasılık tahminleri ne yapılıyor, veriliyor.
0:40:44.450 --> 0:40:50.910
Ali Osman Öncel
Özellikle 6 nokta 4 büyüklüğündeki deprem için bu örnek çalışmayı ben seçtim.
0:40:52.390 --> 0:40:57.710
Ali Osman Öncel
Demek ki ne yapmamız lazım? Her depremle ilgili bu tür.
0:40:58.550 --> 0:41:28.350
Ali Osman Öncel
Artçı deprem olasılığı verilmiyor ama bu depremlerin sayfasında özellikle artışı tahmini kısmını gördüğünüz zaman demek ki artçı deprem olasılığını bizler ne yapabiliriz ki buradan ölçebiliriz ya da kendi bulunmuş olduğumuz ülkede e tas yöntemini kullanarak bu çalışmaları yapabiliriz. Genel olarak artçı depremle olasılığı şöyle çalışıyor, işte dünyadaki artçı deprem.
0:41:28.450 --> 0:42:0.690
Ali Osman Öncel
Derin tahmini kullanılan parametreler öncelikle kullanılıyor. Dünyada belirlenen parametreler birkaç gün sonra deprem meydana gelmiş oldu. Arçın depremlerden hesaplanan o bölgeye ait parametreler ile bu parametreler yer değiştiriyor ve depremin olduğu alandaki özgün ve özel parametrelerle akti çok tahmini yapılarak bu çalışmalar devam ediyor. Özellikle böyle bir çalışma maalesef türkiye'de yok.
0:42:0.800 --> 0:42:7.50
Ali Osman Öncel
Şeye Amerikan deprem servisin karşılığı nedir? Afad diyebiliriz MTA diyebiliriz öyle bir.
0:42:8.940 --> 0:42:21.360
Ali Osman Öncel
Olası tahmini sürekli veriyorlar mı derseniz, vermiyorlar ki ben de verilmesi noktasında önemli olduğunu söylemiştim. Şimdi baktığımızda demek ki.
0:42:22.600 --> 0:42:52.550
Ali Osman Öncel
Burada 6 nokta 7 portresi depreminden bahsettik. Bakın demek ki ne oluyor ne de ne demiştik bu deprem meydana geldi. Bakın aynı gün artçılar da meydana geldi. Artçı depremlerin dağılımı bu şekilde. Demek ki 1.994 yılında meydana gelen north depreminden bahsediyoruz. Öncesinde bu deprem öncesine bakın neler var? Öncesinde meydana gelen depremlere ne diyorduk?
0:42:53.960 --> 0:43:16.420
Ali Osman Öncel
Öncü depremler değil öncü depremler for show demek ki bu depremlerden sonra daha büyük bir deprem geliyorsa demek ki bu depremi daha büyük depremin öncü şokları bunlardır diyoruz. Ancak bunların öncü şoklar olduğu ne zaman anlıyoruz? Bunlardan daha büyük bir deprem meydana geldiği zaman anlayabiliyoruz.
0:43:17.130 --> 0:43:30.840
Ali Osman Öncel
Artçı şokların ne zaman aldınız? Bu depremlerden daha küçük depremler zaman içerisinde azalarak devam ettiği zaman işte bu şekilde azalarak devam ettiği zaman böyle experience olarak artçı depremleri.
0:43:31.780 --> 0:43:40.140
Ali Osman Öncel
Anlayabiliyorsun, hepsi depremleri anlamakta bir zorluk yok ama önce depremdir. Anlamamız için önce bir büyük deprem meydana gelmesi gerekiyor.
0:43:41.830 --> 0:43:54.540
Ali Osman Öncel
Evet gönül ise demek ki bu negatif azalmayan ilişkisi ni temsil eden parametreler kullanarak zaman içerisinde depremlerin oluşum olasılıkları.
0:43:55.160 --> 0:44:0.80
Ali Osman Öncel
Verilebilir ve veriliyor işte bazı depremler için verildiğinden bahsettik.
0:44:0.730 --> 0:44:7.410
Ali Osman Öncel
Evet, burada da artçı d depremlerin oluş zamanı işte görüldüğü üzere mesela örnek olarak.
0:44:8.230 --> 0:44:25.310
Ali Osman Öncel
Ilk günü meydana gelen artçı deprem sayısı 10 gün sonra meydana gelen bakın 10 gün sonra meydana gelen artçı deprem sayısından 10 kat daha fazladır ve buradan görebiliriz. 10 kat daha fazla olup olmadığını.
0:44:25.910 --> 0:44:35.250
Ali Osman Öncel
Bakın ilk gün, evet sayılar. Evet burada belirliyor, büyük tüpler veriliyor. Bu şekilde demek ki sayı olarak azalıyor.
0:44:36.890 --> 0:44:41.680
Ali Osman Öncel
Ama en önemli konu şu, bu çok önemli. Bakın ne diyor artçı?
0:44:43.180 --> 0:44:54.90
Ali Osman Öncel
Sarsıntıları, artçı sarsıntıları, büyük Türkleri zamanla küçülmez sadece oranları değişir, yani daha az sayıda olur.
0:44:54.730 --> 0:45:15.20
Ali Osman Öncel
Ama bu demek değildir, daha küçük olacak anlamına gelmez. Bu önemli. Bunu özellikle bu sayfadan çevirdim. Arkadaşlarım için türkçe'ye çevirdim. Sağ olsun Google translate ile çok hızlı oluyor ve burada not olarak verdim. Demek ki önemli olan olay bu.
0:45:15.790 --> 0:45:16.560
Ali Osman Öncel
Evet.
0:45:17.620 --> 0:45:25.880
Ali Osman Öncel
Artçı depremlerle engin olarak benim söyleyeceklerim bunlar bakayım daha fazla var mı? Ilave etmem gereken durumlar.
0:45:26.560 --> 0:45:27.780
Ali Osman Öncel
Evet, artçı.
0:45:29.0 --> 0:45:35.250
Ali Osman Öncel
Şok tahmini artçı şok tahmini ile ilgili bilimsel ad.
0:45:35.350 --> 0:45:36.310
Ali Osman Öncel
Arka plan nedir?
0:45:37.0 --> 0:45:45.160
Ali Osman Öncel
Işte görüldüğü üzere 60 nokta tahmini kullanan formülasyon burada bakın formülasyon burada.
0:45:45.930 --> 0:45:59.340
Ali Osman Öncel
Buradaki p parametresi omori parametresi olarak biliniyor. Omori parametresi bakın peynir artış oranının zamanla azalmasını ya da değişimini ne yapıyor ifade ediyor.
0:46:0.660 --> 0:46:3.890
Ali Osman Öncel
B parametresi de artçı şok.
0:46:4.910 --> 0:46:7.840
Ali Osman Öncel
Narın hazzıyla oluşum hızıyla alakalı.
0:46:9.670 --> 0:46:17.330
Ali Osman Öncel
Ha parametresi de 6 şokların oluşum sayısıyla alakalı. Demek ki verici oluşum frekansıyla alakalı.
0:46:18.90 --> 0:46:23.650
Ali Osman Öncel
Değeri de b parametrede oluşturuyor.
0:46:23.750 --> 0:46:36.780
Ali Osman Öncel
Buna neden olan gerilme ile alakalı c parametresi de görüldüğü üzere aşçı şoku dizisini en erken en başındaki zat.
0:46:36.880 --> 0:46:39.200
Ali Osman Öncel
Zaman şeyle alakalı parametreler.
0:46:39.910 --> 0:46:44.340
Ali Osman Öncel
Evet buradaki p parametresi tabii ki.
0:46:45.590 --> 0:47:2.120
Ali Osman Öncel
Ilk başta dedik. Dünya ortalaması kullanılıyor dedik. Dünya ortalaması olarak p parametresi kullanılıyor. Tabii ki buradaki büyüklük nedir? Mesela buradaki büyüklük mesela Maraş uygularsak Maraş için nedir büyüklük buraya 7 nokta 8 Haziran haz.
0:47:2.970 --> 0:47:9.500
Ali Osman Öncel
Şimdi tabii ki daha sonra da hangi büyüklükteki depremin d.
0:47:9.600 --> 0:47:11.400
Ali Osman Öncel
Asya'nın tahmin etmek istiyorsanız.
0:47:12.400 --> 0:47:20.840
Ali Osman Öncel
Ne yapacaksın? O tamir etmek istediğiniz büyüklüğe yazıp buradaki r olasılık parametresi buradaki r olasılığa denk geliyor.
0:47:21.740 --> 0:47:54.870
Ali Osman Öncel
Bakın reel artış şokları olasılık oranında gösteriyor. Bu şekilde tahmin ederek çalışmalarına devam edecek. Bununla ilgili olarak da tabii ki yazılımlar kullanılıyor. Bu yazılımlarla birlikte de büyük bir deprem sonrasında artık şokların oluşum olasılıkları önce global parametreler yardımıyla daha sonra da baba bölgedeki en başında meydana gelen birkaç günlük artı şoklar hesaplanan işte ABB parametresiyle parametre kullanarak.
0:47:55.110 --> 0:47:57.50
Ali Osman Öncel
Ne yapılıyor devam ediyor.
0:47:57.880 --> 0:48:2.90
Ali Osman Öncel
Evet kısımla ilgili olarak benim anlatacağım kısımlar bunlar.
0:48:2.730 --> 0:48:6.260
Ali Osman Öncel
Evet var mı Melisa? Senin sorun bununla ilgili olarak.
0:48:12.810 --> 0:48:15.240
Ali Osman Öncel
Evet, buyurun Melisa varsa sorun olabiliriz.
0:48:15.940 --> 0:48:22.640
Melissa Rahadatulaisy Triananda
Hocam mesela abd'de programını çok var oldu ya bu çok tehlikeli.
0:48:23.680 --> 0:48:25.40
Melissa Rahadatulaisy Triananda
Ee.
0:48:26.100 --> 0:48:26.870
Melissa Rahadatulaisy Triananda
Evet.
0:48:26.640 --> 0:48:32.110
Ali Osman Öncel
Tabii tabii artçı depremden çok olması tehlikeli mi diyorsun değil mi? Onu mu sordun?
0:48:32.680 --> 0:48:33.170
Melissa Rahadatulaisy Triananda
Evet.
0:48:34.60 --> 0:49:4.640
Ali Osman Öncel
Tabii ki artçı depremlerin olması tehlikeli. Bazı ana depremlerde yıkılmayan binalar biliyorsunuz artçı depremlerde yıkılıyor. Ana depremden sonra beni alarak girmeyin uyarısı oluyor, insanlar binalarda eşyalarını alayım, eşyalarını kurtarayım derken bir artçı deprem meydana geldiği zaman yapılabiliyor. Son derece sakıncalı uzmanlar izin vermedi. Binalara girmek sakıncalı. Mesela van depreminde bir otel vardı.
0:49:5.10 --> 0:49:21.420
Ali Osman Öncel
TR sağlam raporu verildi ama daha sonra van depremin adresiyle bu otel yıkıldı. Orada insanlar öldü orada benle de uzmanlar dediği gibi hasar almış olduğu kesin. Binaları kesinlikle girilmemesi gerekiyor.
0:49:22.60 --> 0:49:54.740
Ali Osman Öncel
Orada ne de artçı? Depremler en önemli vurgu tabii ki artçı depremler oluş sayısı azalsa da oluşum büyüklüğünün oluşacak artçı deprem büyüklüğünün azalacağını bir garantisi yok. Daha büyük bir artçı, her zaman olabilir. O nedenle dikkatli olmak gerekiyor ve büyük deprem öncesi işte meydana gelen normal gerilme düzeyine bölge tekrar o düzeye gelene kadar ortamdaki yerin altındaki jeofizik gerimi durumu.
0:49:54.850 --> 0:49:55.960
Ali Osman Öncel
Normalleşen ne kadar?
0:49:57.70 --> 0:50:25.480
Ali Osman Öncel
Beklemek gerekiyor ama tabii ki pubgde depremler olasılığı da önemli bir şey. Hangi sıklıkta olacak? Olasılık düşene kadar belki tedbirleri sıklaştırmak lazım. Olasılık düştükten sonra da tedbirleri gevşetmek lazım. O açıdan da olasılık tahminleri önemli. Amerika'da san Andreas fay için hem yer olasılığı hem de zaman olasılığı yapılan bir çalışma vardı.
0:50:26.680 --> 0:50:55.340
Ali Osman Öncel
Test yapıldı ama onu bulamadım. Ben onunla ilgili detayı bulamadım. Belki test çalışması yapılıyordu ama şu an için artçı şokların oluşum olasılığını demi yani de işte meydana gelecek artı şokların olma olasılığı %90 seviyesini tahmin edecek güçte bir omur yasası var. Omuru parametrede tahmin edilebiliyor. Tabii ki her ülke için bu artış çok tahminleri önemli.
0:50:56.450 --> 0:51:3.750
Ali Osman Öncel
Ve artçı şok party ile devam ediyor. O nedenle de ana deprem oldu, bitti dememek lazım.
0:51:4.490 --> 0:51:34.830
Ali Osman Öncel
Eee, tabii ki burada bahsetmiş olduğumuz şey ana depremden sonra her artçı kendinden daha küçük bir artçı meydana getiriyor. O nedenle de sayı zaten böyle hazırlıyor. Her büyük artçı kendinden daha küçük artçı meydana getire getire ne yapıyor? Bu depremin büyük deprem ile başı enerjiyi transfer ede de depremler tabii ki küçüle küçüle ne yapıyor normal.
0:51:35.0 --> 0:51:52.190
Ali Osman Öncel
Germe düzenine dönülüyor ama bu da yıllar alabiliyor. Belki 10 yıllar alabiliyor. Ne kadar yani 8 büyüklüğündeki deprem işte az önce baktığı pencere yöntemine göre işte 1.000 günde 1.000 binlerden baksın. Minimum 3 sene minimum 3 sene.
0:51:53.480 --> 0:52:21.40
Ali Osman Öncel
Geçmesi gerekiyor. Özellikle bir adsi şok aktivitesinin tekrar azaldığını, kesinleşmesini garanti edebilmek için o nedenle de at çoktan ne kadar devam edecek? Sorusu çok sık geliyor işte. Deprem ne kadar büyükse artık şokların ne kadar devam edeceği ile ilgili olarak o pencere yöntemi bize bilgiler veriyor ama bunun daha.
0:52:21.760 --> 0:52:27.780
Ali Osman Öncel
Ötesinde uzayan ya da bunun daha derisini kısalan artık çok.
0:52:28.190 --> 0:52:33.980
Ali Osman Öncel
Tekrarlanma süreleri de olabilir. Evet, Melisa başka soru yoksa burada durdurabiliriz.
0:52:35.410 --> 0:52:36.80
Melissa Rahadatulaisy Triananda
Yok hocam.
0:52:36.710 --> 0:52:40.250
Ali Osman Öncel
Peki teşekkür ediyoruz, iyi günler görüşmek üzere.
No comments:
Post a Comment